لک های قهوه ای پوست، که به عنوان هایپرپیگمانتاسیون نیز شناخته می شوند، به ایجاد لکه های تیره رنگ روی پوست اشاره دارد، و معمولاً در نتیجه پیری پوست، قرار گرفتن در معرض نور خورشید یا آکنه، به ویژه در افرادی که دارای رنگ پوست متوسط تا تیره هستند ایجاد می شود.
دلایل ایجاد لکه های تیره روی صورت
عوامل مختلفی می توانند سلول های ملانوسیت را برای افزایش تولید ملانین، رنگدانه مسئول رنگ پوست، تحریک کنند. بنابراین، دوری از این عوامل یکی از ضروریات است. این لکه های تیره در زنان و مردان ایجاد می شود ولی به طور کلی، زنان و افراد دارای پوست تیره، از جمله آسیایی ها، اسپانیایی تبارها و آمریکایی های آفریقایی تبار که در مناطقی با نور شدید خورشید زندگی می کنند، دارای نرخ بالاتری از ملاسما هستند. هیپرپیگمانتاسیون شایع ترین شکایت در افراد ۴۰ تا ۵۴ ساله بدون در نظر گرفتن جنسیت و رنگ پوست است.
عوامل مختلفی که می توانند در ایجاد لکه های تیره نقش داشته باشند که عبارتند از:
قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش
اشعه خورشید می تواند آغازگر ظاهر شدن لک های قهوه ای پوست شود، چنین لکه های تیره ای که عموماً در صورت و دست ها یافت می شوند، به عنوان لکه های پیری و لکه های کبدی نیز شناخته می شوند. علاوه بر این، نور مرئی و گرما نیز می توانند این عارضه را بدتر کنند.
عدم تعادل هورمونی
تغییر در سطح هورمون ها به دلیل استرس، بارداری یا استفاده از قرص های هورمونی می تواند باعث ایجاد لکه های تیره پوست موسوم به کلواسما شود. بارداری یا استفاده از داروهای ضد بارداری خوراکی علت اصلی در ۴۰ تا ۵۰ درصد از زنان مبتلا به ملاسما یا کلواسما ( لکه های قهوه ای رنگ پوست) است. علاوه بر این، ۸ تا ۳۴ درصد از زنانی که از داروهای ضد بارداری هورمونی ترکیبی استفاده می کنند نیز دچار ملاسما می شوند.
زخم ها
این موارد شامل صدمات خارجی ناشی از سوختگی و اقداماتی است که برای پوست انجام می گیرد.
صابون و محصولات آرایشی
هر محصول صورت که pH پوست را به دلیل ترکیب شیمیایی تغییر می دهد، می تواند حساسیت پوست را افزایش دهد، بدین ترتیب پوست حساس شده و در معرض نور خورشید یا سایر عوامل محیطی، دچار لکه های قهوه ای می شود.
تحریک
هرگونه تحریک پوستی می تواند پس از بهبودی به لکه های قهوه ای پوست تبدیل شود. همچنین، تحریک ناشی از عوامل مختلف می تواند ملاسمای قبلی را تشدید کند. اپیلاسیون یکی از نمونه هایی است که باعث تحریک پوست می شود.
سرطان پوست
در برخی موارد، لکه های قهوه ای ممکن است ناشی از سرطان پوست باشد.
برخی بیماریهای پوستی
مشکلات متعدد پوستی می توانند لکه های تیره را به عنوان یکی از علائم جانبی در پوست ایجاد کنند. با این حال، توجه به این نکته ضروری است که این لکه های تیره رنگ پوست با لکه های ناشی از افزایش سن متفاوت هستند.
لینا نیگرا یا خط عمودی روی شکم (Linea nigra)
خط تیره ای که در شکم زن در دوران بارداری ایجاد می شود لینا نیگرا می گویند که ممکن است از قبل وجود داشته باشند و در دوران بارداری تیره تر شده و بیشتر نمایان می شود.
هیپرپیگمانتاسیون دور چشم
این اصطلاح به وجود رنگدانه های روشن تا قهوه ای تیره در اطراف پلک ها اشاره می کند و ظاهر خسته ای را در فرد ایجاد می کند. این نوع هیپرپیگمانتاسیون معمولاً با عنوان حلقه های تیره نیز شناخته می شود.
برخی داروها
برخی از داروها می توانند با افزایش حساسیت پوست نسبت به نور خورشید (ایجاد حساسیت به نور) به ایجاد لکه های قهوه ای پوست کمک کنند. از جمله این داروها می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)
- داروهای ضد مالاریا
- فنی توئین
- داروهای سمیت سلولی
- تتراسایکلین
- فلزات سنگین
- داروهای ضد روان پریشی
- داروهای ضد بارداری خوراکی
مسائل سلامتی
برخی مشکلات مربوط به سلامتی نیز می توانند منجر به ایجاد لک های قهوه ای پوست شوند. از جمله این بیماری های مرتبط با لکه های تیره می توان موارد زیر را نام برد:
- بیماری کبد
- بیماری آدیسون
- بیماری تیرویید
علائم مرتبط با لکه های تیره
لکه های تیره به صورت بخش های کوچکی روی پوست ظاهر می شوند که تیره تر از پوست اطراف هستند. آنها عمدتا در اثر افزایش رنگدانه پوست ملانین ایجاد می شوند.
لکه های تیره می توانند در مناطق مختلف ظاهر شوند از جمله پیشانی، گونه ها، پل بینی، بالای لب بالا، چانه، گردن، ساعد و بسته به علت زمینه ای یا سایر عوامل محیطی، این لکه ها ممکن است با مواردی چون سرخی، تورم، جوش های سر سیاه و سر سفید همراه باشند.
درمان دارویی لک های قهوه ای پوست
گزینه های مختلف درمانی می توانند به کاهش لکه های قهوه ای پوست کمک کنند. ولی در طول درمان بایستی صبور بود چون ممکن است زمان زیادی طول بکشد تا لکه های تیره برطرف شوند.
درمانهای موضعی برای کنترل لکه های تیره
درمانهای موضعی در درجه اول شامل محصولات روشن کننده پوست است که هدف آنها محو شدن سریع نقاط تیره است. هنگامی که عواملی که باعث ایجاد این لکه های تیره می شوند را از محیط خود دورکنید، این محصولات موثرترعمل می کنند. هنگام استفاده از محصولات روشن کننده پوست، ترجیحا از قرار گرفتن در معرض نور خورشید اجتناب کنید.
هیدروکینون: معمول ترین درمان برای لکه های تیره پوستی همین پماد است که بیش از ۶۰ سال است که در سراسر جهان مورد استفاده قرار می گیرد و به عنوان کارآمدترین عامل روشن کننده پوست در نظر گرفته می شود.
رتینوئیدها: مشتقات ویتامین A هستند، از جمله ترتینوئین، رتینول، تازاروتن و ژل آداپالن. رتینوئیدها برای لایه برداری پوست مفید هستند و دارای خواص ضد چروک هستند که سنتز کراتینوسیت ها را تقویت می کند، باعث ضخیم تر شدن اپیدرم و تقویت سنتز کلاژن می شوند. توصیه می شود فقط دو بار در هفته از رتینول استفاده کنید زیرا می تواند باعث تحریک پوست شود.
کوجیک اسید: مطالعه ای که در سال ۲۰۱۳ انجام شد ، تاثیر ترکیب کوجیک اسید و هیدروکینون را در کاهش لکه های تیره نشان داد.
ویتامین C: ویتامین C نیز می تواند به عنوان یک داروی درمان کوتاه مدت برای هیپرپیگمانتاسیون پس از التهاب و ملاسما استفاده شود.
آزلائیک اسید و اسید گلیکولیک
اکثر این مواد می توانند به روشن شدن لکه های قهوه ای پوست کمک کنند و همچنین با کاهش تولید ملانین از ایجاد این لکه ها جلوگیری می کنند.
داروهای خوراکی
اگرچه درمان های موضعی درمان متداول لکه های پوستی هستند، اما چند گزینه خوراکی نیز بدین منظور مصرف می شوند که عبارتند از:
ترانگزامیک اسید (TA): این دارو عامل ضد پلاسمایی است که با جلوگیری از تولید اسید آراشیدونیک، که به نوبه خود میزان هورمون محرک ملانوسیت را کاهش می دهد، به کاهش تولید ملانین کمک می کند.
گلوتاتیون
دستورالعمل های آرایشی
شما می توانید با مشورت با متخصص پوست، روشهای مختلف زیبایی را برای محو شدن لک های قهوه ای پوست انجام دهید. این روشهای زیبایی شامل موارد زیر است:
لایه بردارهای شیمیایی: این روش برای درخشش فوری پوست، از بین بردن سلول های مرده پوست و شادابی رنگ پوست استفاده می شود. لایه بردارهای شیمیایی سطحی در درمان ملاسما و هیپرپیگمانتاسیون پس از التهاب موثر است.
میکرودرم ابریژن: به حذف لایه بیرونی و ضخیم پوست با استفاده از ابزارهای ساینده ملایم کمک می کند تا به تغییر رنگ، بهبود جای زخم ها، علائم کشش پوست و آسیب ناشی از آفتاب کمک کند.
لیزردرمانی: شامل استفاده از پرتوهای نورانی ضربان دار شدید روی پوست برای از بین بردن نقاط آسیب دیده پوست است که به کاهش چین و چروک، لک، اسکار آکنه و لکه های پیری کمک می کند.
کرایوتراپی: این یک روش غیرتهاجمی است که از یک تفنگ اسپری نیتروژن مایع برای پاشیدن نیتروژن مایع روی لک های قهوه ای پوست استفاده می کند، بنابراین آنها را منجمد کرده و به رنگ سفید در می آورد.
استتار پوست: از کرم غلیظ و دارای ماندگاری متناسب با رنگ پوست نیز برای پنهان کردن لکه های تیره استفاده می کنند، تا رنگ پوست یکدست شود.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
بیشتر این لک های پوستی تیره با ترکیبی از اقدامات حفاظتی در نهایت محو می شوند، گاها نیز ممکن است برای کاهش هیپرپیگمانتاسیون از داروهای خانگی استفاده شود. با این حال، اگر لکه های تیره روی پوست شما به دلیل ظاهر نامطلوبشان شما را آزار می دهد یا در حال گسترش است، می توانید با متخصص پوست مشورت کنید. در صورت مشکوک بودن به عفونت، خال های سرطانی یا ملانومها، پیشنهاد می شود در اولین فرصت با پزشک متخصص خود تماس بگیرید.