ظاهر شدن لکه های سفید یا پیسی روی هر قسمتی از بدن یک بیماری پوستی است که به صورت لکه های سفید روی پوست ظاهر می شود. این لکه ها می توانند در هر قسمتی از بدن، از جمله پا، ساق، بازوها، لب ها، صورت و دهان ظاهر شوند.
بروز این لکه های سفید ناشی از پیسی به دلیل کمبود ملانوسیت است. ملانین یک رنگدانه محافظ نوری است که توسط ملانوسیت ها تولید می شود و مسئول تعیین رنگ پوست شما است. تجمع زیاد ملانین منجر به رنگ پوست تیره تر می شود، در حالی که ملانین کم باعث ایجاد پوست روشن می شود. دلیل ایجاد بیماری پیسی هنوز مشخص نشده است، اما گمان می رود که این بیماری ممکن است ناشی از یک اختلال خود ایمنی باشد که در آن سلول های ایمنی ملانوسیت ها را مورد حمله قرار می دهند. استرس اکسیداتیو بالا در بدن ممکن است منجر به از بین رفتن یا تجزیه ملانوسیت ها شود و بهانه ای برای آغاز بیماری ویتیلیگو شود.
عوامل بروز بیماری پیسی
علت بیماری پیسی هنوز در حال بررسی است، اما عوامل مختلفی باعث ایجاد آن شده اند ، از جمله:
- استرس
- استعداد ژنتیکی
- قرار گرفتن طولانی مدت و محافظت نشده در معرض نور خورشید
- تحریکات شیمیایی
- کمبود ویتامین B12
- ایمونوتراپی
- عفونت های قارچی مانند اگزما یا پسوریازیس
- سایر بیماریهای پوستی
از آنجا که این لکه های سفید یا پیسی ممکن است در اثر عوامل متعددی ایجاد شود، ضروری است که با پزشک خود مشورت کرده و برای جلوگیری از بروز عوارض آن، تشخیص و درمان مناسب را انجام دهید.
درمان دارویی بیماری پیسی
برای تشخیص قطعی بیماری پیسی ضروری است به پزشک مراجعه شود. پزشک متخصص ممکن است درمان را بر اساس شدت بیماری، سن و سابقه پزشکی فرد تجویز کند. درمان بیماری پیسی عمدتا بر ایجاد تناژ یکنواخت و جلوگیری از گسترش آن متمرکز است. با این حال، درمان این بیماری بسیار دشوار است و ممکن است روش های درمانی موثر واقع نشوند و اغلب عوارض جانبی نیز داشته باشند.
بنابراین، مطمئن شوید که از مزایا و معایب روش های مختلف درمانی این بیماری آگاهی کامل را دارید، سپس اقدام به درمان نمایید. این نکته را نیز در نظر داشته باشید که مشاهده نتایج درمانی ممکن است تا چند ماه یا حتی یک سال به طول بیانجامد.
روش های درمانی متعددی بدین منظور وجود دارد:
- کورتیکواستروئیدها
استفاده موضعی از پمادها یا کرم های ضد التهابی کورتیکواستروئید می تواند به بازسازی رنگدانه در مناطق آسیب دیده، به ویژه در مراحل اولیه بیماری کمک کند. پزشک ممکن است دوره های کوتاهی از کورتیکواستروئیدهای خوراکی یا تزریق کورتیکواستروئیدها را برای افرادی که دارای این لکه های سفید یا پیسی پیشرونده هستند افزایش دهد. ولی بهتر است بدانید که کرم های کورتیکواستروئیدی می توانند در دراز مدت باعث ایجاد علائم کشش و نازک شدن پوست شوند. کورتیکواستروئیدهای خوراکی نیز ممکن است خطر افزایش وزن، نوسانات خلقی، نازک شدن پوست و تشکیل آب مروارید را افزایش دهند.
- مهار کننده های کلسینورین و آنالوگ های ویتامین D
مهار کننده های کلسینورین، مانند پیمکرولیموس و تاکرولیموس و آنالوگهای ویتامین D مانند کلسیپوترین در صورت استفاده موضعی می توانند با بازیابی رنگدانه در مناطق آسیب دیده، رنگ یکنواختی به پوست ببخشند. این پمادهای موضعی به طور کلی برای موارد خفیف بیماری پیسی مورد استفاده قرار میگیرند. در حالی که هیچ خطری مانند نازک شدن پوست مانند کورتیکواستروئیدها دررابطه با این پماد ها وجود ندارد ولی بهتر است بدانید که تاکرولیموس و پیمکرولیموس داروهای مورد تایید FDA برای بیماری پیسی نیستند و گفته می شود که ممکن است باعث سرطان پوست یا لنفوم شوند. بنابراین، این داروهای موضعی باید در آخرین مرحله از درمان لکه های سفید یا پیسی، در مواردی که سایر درمان های ایمن تر نتیجه ای نشان ندادند در نظر گرفته شوند.
- نور درمانی
نور درمانی ممکن است به مدیریت بیماری پیسی و جلوگیری از گسترش فعال آن کمک کند. یکی از این روش ها درمان با اشعه ماوراء بنفش B با باند باریک است.
از دیگر روش های درمانی برای بیماری ویتیلیگو می توان، سوزن زنی و جراحی را نیز نام برد.
روش های پیشگیری و درمانی با داروهای خانگی
درمان دارویی ویتیلیگو بسیار حیاتی است، اما شما می توانید از مواد طبیعی زیر و داروهای خانگی به عنوان روش های درمانی کمکی برای کنترل بهتر بیماری استفاده کنید.
- جینکو بیلوبا
در رابطه با اینکه آیا بیماری پیسی به دلیل مشکلات خود ایمنی ایجاد می گردد یا افزایش استرس اکسیداتیو در بدن شک و شبهه وجود دارد. مکمل های جینکو بیلوبا دارای خواص آنتی اکسیدانی و تنظیم کننده سیستم ایمنی هستند که می تواند در مدیریت و کنترل بیماری لکه های سفید یا پیسی مفید باشد.
این ماده با افزایش تولید رنگدانه در پوست به بهبود لکه های سفید کمک میکند، با این که تا حدودی بی خطر شناخته شده است ولی اگر به همراه داروهای ضد انعقاد خون مصرف شود حتما باید از قبل با پزشک مشورت نماید
- عصاره Polypodium leucotomos
Polypodium leucotomos دارای خواص محافظتی و آنتی اکسیدانی است و به همین دلیل، مدت زیادی است که به عنوان یک درمان کمکی برای افراد مبتلا به ویتیلیگو مورد استفاده قرار می گیرد.
مطالعات نشان داده است که استفاده از مکمل های خوراکی بر پایه عصاره Polypodium leucotomos به افزایش رنگدانه در ناحیه سر و گردن افراد مبتلا به ویتیلیگو ولگاریس، به ویژه افرادی که دارای پوست روشن هستند، همراه با لیزر یا فتوتراپی کمک می کند.
- ویتامین B12 و اسید فولیک
افزایش مصرف غذاهای غنی از ویتامین B12 و فولات، همراه با قرار گرفتن در معرض نور خورشید (به ویژه نور مستقیم خورشید)، می تواند به افزایش رنگدانه ها کمک کرده و به کنترل شیوع بیماری لکه های سفید یا پیسی کمک کند. علاوه بر این، استفاده از ویتامین B12 می تواند به کاهش اضطراب در افرادی که به دلیل جنبه های اجتماعی ویتیلیگو ممکن است علائم افسردگی داشته باشند، کمک کند. پیشنهاد می شود غذاهای حاوی مقادیر بالای اسید فولیک و ویتامین B12 را در رژیم غذایی خود قرار دهید.
- روی و مس
مشخص شده است که افراد مبتلا به بیماری پیسی سطح سرمی کمی از فلز روی دارند که یک ریز مغذی ضروری برای تقویت ترمیم سلولی، عملکرد سیستم ایمنی بدن و پیشگیری از سرطان است. سطوح بهینه روی در بدن به تولید ملانین در پوست کمک می کند. بنابراین حفظ سطح روی مناسب در بدن برای کمک به درمان و جلوگیری از بیماری پیسی ضروری است. به طور مشابه، نشان داده شده است که مس نیز در افزایش تولید ملانین نقش بسزایی دارد، بنابراین به رنگدانه شدن مجدد پوست کمک می کند.
- ویتامین C و سایر آنتی اکسیدان ها
مشابه کمبود روی، کمبود ویتامین C نیز می تواند در بروز لکه های سفید یا پیسی دخیل باشد. مفید بودن ویتامین C ممکن است از خواص آنتی اکسیدانی آن ناشی شود، زیرا افزایش استرس اکسیداتیو اغلب با شروع بیماری پیسی و تجمع پراکسید هیدروژن در افراد مبتلا به ویتیلیگو فعال ارتباط دارد. علاوه بر ویتامینC ، سایر داروهای خوراکی و موضعی آنتی اکسیدانی نیز ممکن است در کنترل پیسی کمک کننده باشند. آنتی اکسیدان ها همچنین می توانند در غذاهایی مانند کنگر فرنگی، انواع توت ها، شکلات های شیرین نشده، کلم پیچ، انبه، انگور، زردآلو، آجیل و سایر غذاهای غنی از ویتامین E و بتا کاروتن یافت شوند.
- زیره سیاه یا روغن ماهی
مطالعات نشان می دهد که استفاده موضعی از روغن زیره سیاه (Nigella sativa) و روغن ماهی در مناطق آسیب دیده می تواند به کاهش اندازه لکه های سفید یا پیسی هنگام استفاده از مکمل های درمانی کمک کند. استفاده از روغن نیگلا موثرتر و بهتر از روغن ماهی عمل می کند که ممکن است ناشی از محتوای تیموکینون آن باشد که به جلوگیری از آسیب اکسیداتیو در سلول ها کمک می کند.
- آلفا لیپوئیک اسید
استفاده از آلفا لیپوئیک اسید به عنوان یک درمان کمکی برای درمان دارویی اغلب به دلیل خواص آنتی اکسیدانی آن که به حفظ ملانوسیت ها در برابر آسیب اکسیداتیو کمک می کند، پیشنهاد می شود. می توانید میزان اسید آلفا لیپوئیک خود را از طریق چای، آبجو، شراب، اسفناج، میوه ها، سویا، کلم بروکلی، مخمر و گوشت های ارگانیک مانند کلیه و کبد افزایش دهید.
در پایان اینکه با داشتن رژیم غذایی سالم و انجام برخی روش های خودمراقبتی چون محافظت از خود در برابر آفتاب، اجتناب از برنزه کردن پوست، خودداری از انجام تاتو و خالکوبی روی پوست، مصرف کافی انواع ویتامین ها از جمله ویتامین D می توان تا حدود زیادی از بروز این بیماری پوستی جلوگیری کرد.