پسوریازیس یک بیماری پوستی مزمن و غیرقابل درمان است و دوره هایی وجود دارد که شرایط بهبود می یابد و در مواقعی اوضاع بدتر می شود. این علائم می تواند از لکه های خفیف، کوچک و ضعیف پوست خشک گرفته تا پلاک های پوستی ضخیم و قرمز که ترک خورده و دچار خونریزی می شوند، همراه باشد.
چه کسانی به پسوریازیس مبتلا می شوند؟
هر کسی می تواند دچار این بیماری شود و در زنان و مردان به یک اندازه رخ می دهد، برای نمونه بیش از ۸ میلیون آمریکایی به این بیماری پوستی مبتلا هستند، بنابر شواهد این بیماری در افراد سفیدپوست بیشتر است. پسوریازیس می تواند در هر سنی رخ دهد اما بیشتر در سنین ۱۵ تا ۲۵ سالگی تشخیص داده می شود.
چه عواملی باعث پسوریازیس می شوند؟
علت این بیماری ناشناخته است، اما چندین عامل خطر شناسایی شده است. به نظر می رسد یک استعداد ژنتیکی برای وراثت این بیماری وجود دارد ، زیرا پسوریازیس اغلب در اعضای یک خانواده مشاهده می شود. عوامل محیطی ممکن است در کنار سیستم ایمنی بدن نقش داشته باشند. چه عواملی باعث شیوع پسوریازیس در افراد خاص می شود؟ عوامل محرک در افراد مختلف متفاوت است و ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- فشار روحی و روانی، افسردگی و اضطراب
- بیماریهایی مانند دیابت نوع ۲، سندرم روده ی تحریک پذیر، بیماری های قلبی، آرتریت پسوریاتیک
- آب و هوا
- آسیب دیدگی پوست
علائم پسوریازیس
معمولاً به صورت پلاک های قرمز یا صورتی از پوست برجسته، ضخیم و پوسته پوسته ظاهر می شود. با این حال همچنین می تواند به صورت برجستگی های کوچک، صاف یا پلاک های بزرگ و ضخیم باشد. این بیماری معمولاً روی پوست آرنج، زانو و پوست سر تأثیر می گذار ، هرچند که در هر نقطه از بدن ظاهر می شود.
انواع پسوریازیس
پسوریازیس پلاکی
رایج ترین شکل که حدود ۸۰٪ از تمام مبتلایان را درگیر می کند، پسوریازیس پلاکی یا والگاریس است (والگاریس به معنی شایع است). به دلیل وجود نواحی کاملاً مشخصی از پوست قرمز برجسته که این فرم را مشخص می کند، از آن به عنوان پسوریازیس پلاک نیز یاد می شود. این پلاک های قرمز برجسته دارای تجمع پوسته پوسته ای و سفید نقره ای هستند که از سلولهای مرده پوست تشکیل شده است که مرتب شل شده و ریزش می کند.
پسوریازیس خال خال یا گوتات
پسوریازیس گوتات باعث ایجاد نواحی کوچک صورتی رنگ بر روی پوست می شود، که حدود ۱۰٪ افراد مبتلا به این بیماری را درگیر می کند. روی ضایعه قطره مانند معمولاً رسوب (مقیاس) سفید نقره ای ظریف تر از مقیاس پسوریازیس پلاک وجود دارد. این نوع پسوریازیس معمولاً در اثر عفونت استرپتوکوکی (باکتریایی) ایجاد می شود. حدود دو تا سه هفته پس از یک دوره استرپتوکوک گلو، ضایعات فرد ممکن است فوران کند. این شیوع می تواند از بین برود و ممکن است هرگز عود کند.
پسوریازیس معکوس
پسوریازیس معکوس که به آن پسوریازیس بین نژادی نیز گفته می شود حدود ۲۰٪ تا ۳۰٪ افراد مبتلا به پسوریازیس را تحت تأثیر قرار می دهد. پسوریازیس معکوس به صورت ضایعات بسیار قرمز در چین پوست بدن، معمولاً در زیر پستانها، زیر بغل، نزدیک دستگاه تناسل ، زیر باسن یا چین های شکم ظاهر می شود. تعریق و مالیدن پوست به هم باعث تحریک این نواحی ملتهب می شود.
پسوریازیس پوسچولار
پسوریازیس پوسچولار از پوسته های کاملاً مشخص و سفید روی پوست تشکیل شده است و پر از چرک غیر عفونی است. پوست اطراف برجستگی ها مایل به قرمز است و قسمت های زیادی از پوست نیز ممکن است قرمز شود.
پسوریازیس اریتودرمیک
پسوریازیس اریتودرمیک نوعی پسوریازیس است که بسیار التهابی است و می تواند بیشتر سطح بدن را تحت تأثیر قرار دهد و باعث قرمز شدن پوست شود. به صورت بثورات قرمز و پوست کنده ای ظاهر می شود که اغلب دچار خارش یا سوختگی می شود.
پسوریازیس پوست سر
پسوریازیس معمولاً در پوست سر بروز می کند که ممکن است باعث ایجاد پوستی ریز، پوسته پوسته یا پلاک هایی به شدت پوسته پوسته شود، به حدی که پوست آن جدا می شود. پسوریازیس پوست سر ممکن است شبیه درماتیت سبورئیک باشد، اما در آن شرایط فلس ها چرب هستند.
آرتروز پسوریازیس
آرتریت پسوریازیس نوعی آرتروز (التهاب مفاصل) همراه با التهاب پوست (پسوریازیس) است. آرتریت پسوریازیس نوعی اختلال خود ایمنی است که در آن سیستم دفاعی بدن به مفاصل بدن حمله کرده و باعث التهاب و درد می شود. آرتروز پسوریازیس معمولاً حدود ۵ تا ۱۲ سال پس از شروع پسوریازیس ایجاد می شود. حدود ۳۰٪ از افراد مبتلا به پسوریازیس به آرتریت پسوریازیس مبتلا می شوند.
آیا پسوریازیس می تواند فقط ناخن ها را تحت تأثیر قرار دهد؟
در برخی موارد، پسوریازیس ممکن است فقط ناخن های دست و پا را درگیر کند، اگرچه به طور معمول علائم ناخن با علائم پسوریازیس و آرتروز همراه است اما شکل ظاهری ناخن ها ممکن است تغییر کند و فرد شاهد ناخن های دندانه دار و سوراخ های کوچک و بزرگ زرد رنگ باشد. درمان پسوریازیس ناخن دشوار است اما ممکن است به داروهای مصرف شده برای پسوریازیس یا آرتریت پسوریازیس پاسخ دهد. درمان ها شامل استروئیدهای موضعی استفاده شده بر روی کوتیکول، تزریق استروئید در کوتیکول یا داروهای خوراکی است.
آیا پسوریازیس قابل درمان است؟
در حال حاضر، هیچ درمانی برای پسوریازیس وجود ندارد. در صورت عدم وجود علائم، این بیماری می تواند دوره های بهبودی را طی کند. تحقیقات فعلی برای یافتن روشهای درمانی بهتر و درمان احتمالی در حال انجام است.
آیا پسوریازیس مسری است؟
پسوریازیس حتی در تماس پوست با پوست مسری نیست. نه می توانید آن را از لمس شخصی که به آن مبتلا شده است بگیرید و نه آن را به شخص دیگری منتقل کنید.
آیا می توانم پسوریازیس را به فرزندانم منتقل کنم؟
پسوریازیس می تواند از والدین به کودکان منتقل شود، زیرا یک عامل ژنتیکی در این بیماری وجود دارد. پسوریازیس معمولاً در خانواده ها دیده می شود و اغلب این سابقه خانوادگی برای تشخیص مفید است.
چه تخصص پزشکی پسوریازیس را درمان می کند؟
انواع مختلفی از پزشکان وجود دارد که ممکن است پسوریازیس را درمان کنند. متخصصان پوست در تشخیص و درمان اختلالات پوستی از جمله پسوریازیس تخصص دارند. متخصصان روماتولوژی در درمان اختلالات مفصلی از جمله آرتریت پسوریازیس تخصص دارند. پزشکان خانواده، پزشکان داخلی، روماتولوژیست ها، متخصصان پوست و سایر پزشکان ممکن است در مراقبت و درمان بیماران مبتلا به پسوریازیس نقش داشته باشند.
درمان خانگی پسوریازیس
برخی از داروهای خانگی وجود دارد که ممکن است به حداقل شیوع یا کاهش علائم پسوریازیس کمک کند:
- بعد از استحمام از مرطوب کننده ها استفاده کنید تا پوست نرم شود.
- از مصرف لوازم آرایشی یا صابون های تحریک کننده خودداری کنید.
- کرم های کورتیزون بدون نسخه می توانند خارش پسوریازیس خفیف را کاهش دهند.
- چند بار در هفته مقداری سرکه سیب خالص و یا با مخلوط آب استفاده کنید، این یک دستور العمل برای تسکین پوست سر شما است، بعد از خشک شدن آن را بشویید تا تحریک نشوید و هنگامی که پوست سر شما دچار خونریزی یا ترک شده است این کار را انجام ندهید زیرا سرکه باعث می شود احساس سوزش کنید.
- مدتی را در فضای باز سپری کنید. اشعه ماوراء بنفش خورشید می تواند به مبارزه با پسوریازیس کمک کند، اما بیش از ۵ الی ۱۰ آفتاب گرفتن در روز می تواند خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش دهد.
- کپسایسین: ماده ای است که در فلفل های تند یافت می شود، محققان می گویند این ماده می تواند درد، التهاب و قرمزی را کاهش دهد.
- زردچوبه: مطالعات نشان می دهد که ممکن است شعله وری پسوریازیس شما را کاهش دهد. می توانید آن را به عنوان ماده غذایی در وعده های غذایی خود یا به عنوان مکمل امتحان کنید.
- روغن درخت چای: این گیاه از یک گیاه بومی استرالیا می آید، اما برای بهبودی لازم نیست که آنقدر دور بروید. شامپوهای حاوی این ماده ممکن است به پسوریازیس در پوست سر شما کمک کنند.
- در جو دو سر غوطه ور شوید: این یک روش طبیعی برای تسکین پوست است. مقداری جو دو سر را در وان حمام خود بریزید و در آن بنشینید و آرام باشید.
- مراقبه و یوگا: استرس خود را کاهش دهید تا علائم شما از بین برود. مراقبه می تواند به شما کمک کند تا پسوریازیس خود را جدی بگیرید. یوگا به خصوص در صورت داشتن آرتروز پسوریازیس بسیار مفید است، زیرا درد مفاصل را کاهش داده و دامنه حرکتی شما را گسترش می دهد.
- قبل از خواب روی پوست خود کرم بگذارید و ناحیه را با بسته بندی پلاستیکی بپوشانید. سپس یک لایه لباس تنگ مانند دستکش یا جوراب بپوشید. مرطوب کننده را هنگام خواب ببندید و اجازه دهید پوست آن را جذب کند.
- اسیدهای چرب امگا ۳ با التهاب مقابله می کنند و شما می توانید آنها را در ماهی های چرب مانند ماهی آزا ، ماهی خال مخالی ، ماهی تن و ساردین پیدا کنید. همچنین می توانید مکمل های روغن ماهی خریداری کنید؛ اینکه چقدر به پسوریازیس کمک می کنند خیلی روشن نیست. مطالعات نتایج متفاوتی دارند ، بنابراین به توصیه پزشک خود بپردازید
- رژیم غذایی مدیترانه ای: این برنامه غذایی تمرکز بر روی ماهی، سبزیجات و میوه ها و غلات کامل است. یک مطالعه کوچک نشان می دهد که ممکن است علائم پسوریازیس را کاهش دهد.
- آلوئه ورا: مطالعات نشان می دهد این گیاه می تواند پسوریازیس را بهبود بخشد. آلوئه ورا ضد التهاب است و به کاهش قرمزی کمک می کند. از ژل یا کرم بدون بو با ۰/۵ درصد روی پوست خود استفاده کنید.
درمان پزشکی – عوامل موضعی
اولین خط درمان پسوریازیس شامل داروهای موضعی است که روی پوست استفاده می شود. درمان های اصلی موضعی کورتیکواستروئیدها (کرم های کورتیزون، ژل ها، مایعات، اسپری ها یا پمادها)، مشتقات ویتامین D-3، قطران ذغال سنگ، آنترالین و رتینوئیدها هستند. این داروها ممکن است به مرور زمان قدرت خود را از دست دهند، بنابراین اغلب آنها چرخانده یا ترکیب می شوند. قبل از ترکیب داروها از پزشک خود بپرسید، زیرا برخی از داروها نباید ترکیب شوند.
درمان پزشکی – نوردرمانی (نور درمانی)
نور ماورا بنفش (UV) خورشید باعث کاهش تولید سلول های پوستی و کاهش التهاب می شود و می تواند به کاهش علائم پسوریازیس در برخی افراد کمک کند، و نور درمانی مصنوعی ممکن است برای افراد دیگر استفاده شود. نور آفتاب و غرفه های برنزه کننده جایگزین مناسبی برای منابع نور پزشکی نیستند. نور درمانی به دو شکل اصلی وجود دارد:
نور درمانی ماوراء بنفش B (UV-B) معمولاً با درمان های موضعی ترکیب می شود و برای درمان پسوریازیس پلاک متوسط تا شدید موثر است. در این روش درمانی خطر سرطان پوست وجود دارد، همانطور که در نور طبیعی خورشید وجود دارد.
PUVA درمانی ترکیبی از داروی پسورالن خوراکی است که باعث حساسیت بیشتر پوست به نور و خورشید می شود، با نور درمانی ماوراء بنفش A (UV-A) با این روش درمانی ، ۸۵٪ بیماران تسکین علائم بیماری را با ۲۰-۳۰ درمان گزارش می کنند. درمان معمولاً ۲-۳ بار در هفته به صورت سرپایی و با درمان های نگهدارنده هر ۲-۴ هفته تا بهبودی انجام می شود. حالت تهوع، خارش و سوزش از عوارض جانبی آن است. این عوارض شامل حساسیت به آفتاب، آفتاب سوختگی، سرطان پوست و آب مروارید است.
درمان پزشکی – عوامل سیستمیک (داروهای مصرفی در بدن)
اگر درمان موضعی و فتوتراپی امتحان شده و به نتیجه نرسیده باشد، درمان پزشکی پسوریازیس شامل داروهای سیستمیک است که از راه خوراکی یا از طریق تزریق مصرف می شوند که شامل:
متوترکسات
adalimumab (هومیرا)
ustekinumab (استلارا)
سکوکینوماب (کوزنتیکس)
ixekizumab (تالتز)
infliximab (Remicade)
این داروهای پسوریازیس از التهاب جلوگیری می کنند تا به رشد سلول های پوستی کمک کند. داروهای سیستمیک ممکن است برای افرادی که پسوریازیس دارند توصیه می شود که از هر لحاظ جسمی، روانی، اجتماعی یا اقتصادی ناتوان کننده است.
نکته
اگرچه این بیماری مزمن بوده و قابل درمان نیست اما در بسیاری از موارد به طور موثر قابل کنترل است. مطالعات در مورد درمان های آینده امیدوار کننده به نظر می رسد و تحقیقات برای یافتن راه هایی برای مبارزه با پسوریازیس ادامه دارد.