پیری پوست یک فرایند طبیعی است که عموماً با ایجاد خطوط و چین و چروک مشخص می شود. مجموعه ای از چین و چروک های ریز و خطوط ریز اطراف گوشه بیرونی چشم ها به نام خطوط پنجه کلاغی معروف هستند که در اواسط و یا اواخر دهه ۳۰ از زندگی افراد شروع به شکل گیری می کنند، زیرا با افزایش سن پوست نازک تر و خشک تر می شود و تولید کلاژن و الاستین که از پروتئین های مهم و موثر در حفظ جوانی پوست و مسئول خاصیت ارتجاعی پوست هستند کاهش می یابد و کمبود آنها منجر به تشکیل خطوط و سایر علائم پیری مانند چین و چروک و لکه های قهوه ای روی پوست صورت می شود. گذشته از پیری طبیعی، عوامل مختلف دیگری نیز می توانند منجر به تشکیل این عارضه شود، از جمله قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش ، حرکات مکرر صورت و خشکی پوست.
این کاملا طبیعی است که همه افراد تمایل دارند که پوستشان جوان و شاداب به نظر برسد و بنابراین تشکیل خطوط پنجه کلاغی به خصوص اگر زود هنگام ظاهر شوند می تواند آزاردهنده باشد، با این حال، با درمان و اقدامات پیشگیرانه می توان از این موارد جلوگیری یا کاهش داد. بسیار مهم است که از عواملی که باعث ایجاد این مشکل پوستی می شوند آگاهی داشته باشید و برای محافظت از پوست خود در برابر رشد آنها اقدامات لازم را انجام دهید. علاوه بر این، می توانید به سراغ درمان هایی بروید که به کاهش علائم اولیه پیری کمک می کند.
مهمتر از همه، اگرچه ظهور این خطوط به طور کامل قابل اجتناب نیست، اما بهبود رژیم مراقبت از پوست شما با تمرکز بر پوست ظریف اطراف چشم، همراه با برخی اقدامات پیشگیرانه، می تواند به کاهش و تاخیر در ظاهرشدن این عارضه کمک کند.
علل تشکیل خطوط پنجه کلاغی
پوست از سه لایه تشکیل شده است، یعنی اپیدرم بیرونی، درم داخلی و لایه زیر جلدی در زیر درم. چین و چروک ها روی اپیدرم ظاهر می شوند، اما در واقع منشا ایجاد آن ها در داخل درم است.
درم از رگ های خونی، غدد چربی و فولیکول های مو به همراه الیاف کلاژن و الاستین تشکیل شده است. بنابراین، عوامل موثر بر درم، اساساً کلاژن و الاستین هستند که کاهش آنها به همراه عملکرد ماهیچه ای orbicularis oculi، که ماهیچه ای دایره ای شکل است که چشم ها را احاطه کرده است.در تشکیل خطوط پنجه کلاغی کمک می کنند.
انقباض عضله orbicularis oculi: این ماهیچه برای لبخند زدن و حالت های مشابه صورت استفاده می شود. انقباض مکرر این ماهیچه در نهایت باعث ایجاد چین و چروک در پوست می شود، ابتدا پویاست یعنی گاها ایجاد می شوند و گاها نه، ولی پس از مدتی این خطوط در اطراف چشم ثابت می شوند. افتادگی ابرو و ماهیچه های زیگوماتیک به شکل گیری این چین و چروک ها می افزاید.
تجزیه پروتئین : با افزایش سن، میزان تخریب کلاژن افزایش می یابد، در حالی که از سوی دیگر تولید کلاژن کند می شود. این تغییرات باعث کاهش کلاژن در پوست می شود و منجر به ایجاد چین و چروک می شود.
کاهش سبوم: کاهش تولید سبوم توسط غدد چربی یکی دیگر از عوامل پیری پوست است. این باعث خشکی و شکنندگی پوست می شود و پوست را مستعد تغییرات ساختاری مانند خطوط پنجه کلاغی می کند.
کاهش چربی: از دست دادن چربی از صورت می تواند باعث افتادگی پوست شود زیرا به دلیل کاهش حجم، ناحیه کمتری برای پوشاندن پوست وجود دارد. در نتیجه، بافت پوست روی خود جمع می شود و چین و چروک ایجاد می کند.
یائسگی: یائسگی با سطوح پایین استروژن مشخص می شود که می تواند منجر به رشد این خطوط اطراف چشم شود.
علاوه بر فرآیندهای بیولوژیکی، عوامل دیگری نیز در رشد خطوط پنجه کلاغی نقش دارند، از جمله:
کم آبی بدن: کم آبی بدن به دلیل کمبود مایعات، در داخل یا خارج از بدن ایجاد می شود. این امر بر روند بازسازی پوست تأثیر می گذارد و منجر به تشکیل خطوط اطراف چشم می گردد.
قرارگیری در معرض نور خورشید: اشعه ماوراء بنفش خورشید می تواند با افزایش رادیکال های آزاد، که بر کلاژن و الیاف الاستین تأثیر می گذارد، به پوست شما آسیب برساند، باعث افزایش رنگدانه ها و تسریع روند پیری پوست و در نتیجه ایجاد چین و چروک شود. پیری زودرس پوست ناشی از قرار گرفتن در معرض نور خورشید به عنوان Photoaging شناخته می شود و حدود ۹۰ درصد از پیری زودرس را تشکیل می دهد.
سیگار کشیدن: سیگار کشیدن برای بدن مضر است، از جمله پوست، زیرا عروق خونی را منقبض می کند، اکسیژن رسانی را کاهش می دهد و توزیع مواد مغذی را محدود می کند، بنابراین روند پیری را تسریع می کند.
حالت مکرر صورت: لبخند زدن، چشمک زدن و دیگر حالات چهره مشابه می تواند به مرور باعث ایجاد شیارهایی در زیر پوست شود که با بالا رفتن سن در نهایت به چین و چروک تبدیل می شود.
عادات خوابیدن: خوابیدن در یک طرف صورت نیز می تواند به تشکیل خطوط پنجه کلاغی کمک کند. علاوه بر این، خوابیدن روی بالش های پنبه ای می تواند باعث اصطکاک روی پوست شما شود. پیشنهاد می شود به جای آن از روبالشی های ابریشمی استفاده کنید.
روش های درمان خطوط پنجه کلاغی
درمان خطوط پنجه کلاغی با هدف کاهش خطوط سطحی نازک اطراف چشم انجام می شود. بهتر است درمان را در اسرع وقت شروع کنید، زیرا خطوط با افزایش سن عمیق تر می شوند و سپس محو شدن آنها دشوار است. چندین گزینه درمانی وجود دارد که به کاهش این عارضه کمک می کند، از جمله:
کرم های موضعی
طیف گسترده ای از کرم ها، لوسیون ها و پمادها می توانند این خطوط را بهبود ببخشند. از سرم های آنتی اکسیدانی استفاده کنید که باعث ترمیم پوست و بهبود سلامت پوست در ناحیه مورد استفاده می شود. از کرم های حاوی ویتامین C استفاده کنید که از علائم آسیب ناشی از آفتاب مانند خطوط ریز و لکه های خورشیدی جلوگیری کرده و تولید کلاژن را افزایش می دهد. کرم های حاوی پپتیدها در درمان خطوط پنجه کلاغی مفید هستند زیرا باعث تحریک تولید کلاژن و حمایت از فعالیت های ضروری سلولی می شوند.
سم بوتولینوم (بوتاکس)
سم بوتولینوم یک شل کننده عضلات است که با مهار انتشار استیل کولین، که ماده شیمیایی مسئول انقباض عضلات است، عمل می کند. هنگامی که بوتاکس به عضله orbicularis oculi تزریق می شود، از ایجاد خطوط پنجه کلاغی به مدت ۳ الی ۴ ماه جلوگیری می کند.
میکرونیدلینگ
میکرونیدلینگ شامل استفاده از درمان برای ایجاد سوراخ هایی به اندازه سر سوزن در بیرونی ترین لایه پوست و افزایش سنتز کلاژن در ناحیه مورد نظر است.
پرکننده های پوستی
پرکننده های پوستی عموماً به تزریق اسید هیالورونیک اشاره می کنند که پوست اطراف چشم را پر کرده، باعث بهبود خطوط اطراف چشم می شود.
لایه برداری شیمیایی
لایه برداری شیمیایی می تواند به صاف شدن و بهبود خطوط پنجه کلاغی کمک کند. می توانید با پزشک خود در مورد لایه بردارهای گلیکولیک که لایه رویی پوست را لایه برداری کرده و به افزایش تولید کلاژن کمک می کنند، مشورت کنید. این به نوبه خود به صاف شدن خطوط ریز کمک می کند و انجام این روش حدود ۱۰ دقیقه طول می کشد.
سطوح لیزری
لیزر مجدد یک عمل پوستی است که برای از بین بردن لایه های سطحی پوست، سفت شدن و جوانسازی پوست استفاده می شود. همچنین باعث افزایش تولید کلاژن و تحریک تولید سلول های پوستی می شود. به طور کلی از لیزر CO2 برای این امر استفاده می شود. روش درمان ممکن است با درجات خاصی از ناراحتی همراه باشد.
سفت شدن پوست
دستگاه های مختلفی با استفاده از امواج فرکانس رادیویی یا انرژی حرارتی وجود دارد که باعث سفت شدن پوست می شود و در نتیجه ظاهر خطوط پنجه کلاغی را کاهش می دهد. امواج فرکانس رادیویی به عمق پوست نفوذ می کند که در صورت ترکیب شدن با ماساژ، گردش خون در اطراف چشم را افزایش می دهد. هر جلسه حدادا ۱۰ تا ۱۵ دقیقه طول می کشد، و شما می توانید نتایج موثری را در مدت ۴-۶ ساعت مشاهده کنید، این روش درمانی کاملا بدون درد است.
ماسک چشم
می توانید ماسک های مختلف چشمی را بیابید که نه تنها چشم های شما را آرام می کنند، بلکه پوست شما را نیز بهبود می بخشند. هرچند اثرات استفاده از ماسک ها طولانی مدت نیست، اما به عنوان آبرسان پوست، نرم کننده و صاف کننده پوست عالی هستند.
عمل جراحي
لیفت موقت با عمل جراحی نیز می تواند کمک کننده باشد. بلفاروپلاستی را می توان در خطوط بسیار عمیقی انجام داد که به روشهای کم تهاجمی مانند سم بوتولینوم و فیلرها پاسخ نمی دهد.