جوش های پوستی که به آنها فورونکل نیز گفته می شود، به تشکیل گره های کوچک و قرمز در منافذ پوست گفته می شود. این جوش ها ممکن است به عنوان یک ساختار گره ای دردناک در فولیکول مو یا غده چربی ایجاد گردند.
جوش و آبسه
جوش به طور کلی در نواحی آشکار و آزاد پوست مانند بازوها، دست ها، گردن و صورت ایجاد می شود. با این حال، آنها می توانند در قسمت هایی چون شانه ها و پشت نیز ظاهر شوند. این عارضه حتی می تواند روی پلک ها نیز ایجاد شود، در این صورت به آن گل مژه می گویند. جوش های روی پوست اکثرا با التهاب و تجمع چرک همراه هستند، و از نظر اندازه کوچکتر از آبسه هستند، اگر بنا به هر دلیلی جوش های پوستی درمان نشوند، در نهایت به یک آبسه بزرگتر تبدیل می شوند.
دلایل بروز جوش و آبسه
چه عواملی منجر به نمایان شدن جوش و یا آبسه در بخش های مختلف پوست می گردد؟
یکی از شایعترین علل بروز جوش و آبسه، عفونت های پوستی ناشی از وجود برخی باکتریهاست که از جمله آنها می توان به باکتری های زیر اشاره کرد:
استافیلوکوک
استرپتوکوک
کلامیدیا (در صورتی که جوش ها در ناحیه واژن ایجاد شوند)
این باکتری ها در واقع بخشی از فلور میکروبی طبیعی موجود در سطح پوست نواحی از بدن مثل زیر بغل، سوراخ های بینی و محل اتصال بالای ران هستند، با این حال، در صورت وقوع هر نوع بریدگی پوست راهی برای نفوذ این باکتری ها به فولیکول های مو و غدد چربی یعنی جایی که سیستم ایمنی بدن آنقدرها قوی نیست، ایجاد می شود، و این باعث التهاب در فولیکول های مو می شود که به عنوان فولیکولیت شناخته می شود. پس از ورود باکتری ها به داخل منافذ پوست، عفونت ایجاد شده به مدت ده روز ادامه می یابد، در طول این مدت، سیستم ایمنی بدن گلبول های سفید خون را به محل عفونت احضار می کند. بنابراین در اثر تجمع گلبول های سفید به همراه بقایای سلول در محل زخم چرک ایجاد شده و در باعث ایجاد یک آبسه دردناک می گردد.
علائم ناشی از جوش و آبسه
جوش ها به صورت برجستگی هایی به رنگ قرمز و متورم به نظر می رسند که اغلب به دلیل تجمع چرک دارای یک قسمت سفید مایل به زرد هستند. از طرف دیگر، آبسه ها در مرکز برجستگی یعنی از جایی که چرک می تواند خارج شود دارای یک نقطه مشخص و واضح می باشند.
علاوه بر علائم ظاهری ذکر شده، جوش و آبسه ممکن است با علائم بالینی زیر نیز همراه باشند:
- تب
- التهاب
- حالت تهوع
- تورم غدد لنفاوی
درمان های پزشکی برای بر طرف کردن جوش و آبسه
گزینه های درمانی برای جوش و آبسه
گزینه های درمانی متعددی برای برطرف نمودن و درمان جوش و آبسه ها وجود دارند. البته درمان جوش و آبسه کاملا به شدت و ضخامت آنها بستگی دارد. گزینه های مختلف درمانی عبارتند از:
استفاده از آنتی بیوتیک های موضعی
در صورت وجود جوش های شدید و بزرگ دردناک، ممکن است مصرف آنتی بیوتیک به صورت موضعی تجویز شود، که از جمله آنها می توان کرم اسید فویدیک ۲٪ یا کرم موپیروسین ۲٪ را نام برد که به صورت دو بار در روز آن را در محل جوش و یا آبسه استفاده کنید. روش های درمان موضعی معمولا در ترکیب با سایر روش های درمانی توصیه می گردند. در صورت مقاومت باکتری ها در برابر درمان آنتی بیوتیکی، ممکن است جوش، فولیکولیت یا آبسه عود کند. در چنین مواردی، پزشک ممکن است داروی موضعی دیگری به نام کلیندامایسین را تجویز کند که عمدتا برای مورد هدف قرار دادن اختصاصی باکتری های استافیلوکوک مقاوم در برابر آنتی بیوتیک یا استافیلوکوک اورئوس مقاوم به متی سیلین (MRSA) استفاده می شود.
استفاده از آنتی بیوتیک خوراکی
در صورت وجود انواع مختلف جوش ها یا آبسه، پزشک ممکن است استفاده از آنتی بیوتیک های خوراکی را نیز به شما پیشنهاد کند.
به کار بردن ضد عفونی کننده های موضعی
انواع ضد عفونی کننده های موضعی به صورت کرم های حاوی پراکسید بنزوئیل، صابون ها و محلول های هیپوکلریت موجود هستند. در زمان بروز عفونت های مکرر، از آنتی بیوتیک ها به همراه داروهای ضد عفونی کننده موضعی استفاده می شود.
مصرف داروهای ضد درد
در صورتی که جوش ها دردناک باشند، داروهایی مانند ایبوپروفن و استامینوفن برای کمک به کنترل درد ممکن است تجویز شوند.
جراحی
جراحی بدین معنی است که با ایجاد یک برش در آبسه های بزرگتر به تخلیه چرک از محل کمک می کنند. این روش همچنین به عنوان برش جراحی یا بریدن و ایجاد شکاف در ناحیه جوش شناخته می شود. از گاز برای کمک به باز نگه داشتن آبسه برای ادامه تخلیه استفاده می شود.
تشخیص علت جوش و آبسه
در حالی که جوش ها و آبسه ها فقط بر اساس شکل ظاهری آنها قابل تشخیص هستند، پزشک ممکن است با انجام بررسی های دقیق تر علت اصلی بروز جوش را پیدا کند. از جمله معاینه های فیزیکی که معمولا پزشکان انجام می دهند شامل جستجوی موهای زائد یا هر نوع آسیب دیدگی در پوست است. علاوه بر بررسی های فیزیکی، پزشک متخصص ممکن است برای اطلاع از وجود یا عدم وجود باکتری ها و یا تشخیص نوع آنها آزمایش کشت سلولهای پوستی را تجویز نماید. در صورتی که به صورت مکرر جوش و آبسه در پوست ظاهر گردد، ممکن است به آزمایش خون و مدفوع نیز نیاز داشته باشید.
عوامل خطر جوش و آبسه
عوامل زیر می توانند با تضعیف یا آسیب رساندن به سد دفاعی پوستی، شما را مستعد ابتلا به عفونت های باکتریایی و در نتیجه ایجاد جوش و آبسه کنند:
- دیابت
- آندوکاردیت
- مشکلات پوستی مانند اگزما
- نارسایی کلیه
- چاقی
- ضعف سیستم ایمنی
- تغذیه ناسالم و ضعیف
- کمبود آهن
- عدم رعایت اصول بهداشتی
- شیمی درمانی
- تماس با مواد شیمیایی مضر
- داروهایی مانند آنتی بیوتیک و کورتیزون
- تماس با یک فرد آلوده به باکتری استافیلو کوک
- عدم تعادل هورمونی در دوران بلوغ
- سیگار کشیدن
- سابقه جوش یا آبسه ( ژنتیکی بودن آن)
- شنا کردن در آب کلردار
- سن کم یا کودکی
- عوارض جوش یا آبسه درمان نشده
عوارض مرتبط با جوش و آبسه
در صورت عدم درمان عفونت هایی که باعث جوش و آبسه می شوند ممکن است عوارض زیر ایجاد گردند:
- آبسه دندان
- سلولیت
- خستگی
- اسکار دائمی
- قرمزی دور چشم یا ناحیه آلوده
- عفونت در استخوان ها، نخاع یا حتی مغز
- سپسیس
جوش ها معمولاً خود به خود یا با مراقبت از خود درست برطرف می شوند، اما در موارد شدید می توانند آزار دهنده باشند.
در چه مواردی بهتر است با پزشک خود مشورت کنید:
- اگر چنانچه جوش ها به صورت خوشه ای ظاهر شوند، که معمولا به عنوان کربنکل شناخته می شوند.
- جوش و آبسه مداومی که در عرض ۲ هفته خود بخود بهبود نمی یابد.
- جوش ها مدام در حال پخش شدن باشند.
- غدد لنفاوی متورم شوند.
در صورتی که با چنین موارد مواجه شدید حتما به پزشک خود مراجعه نمایید تا علت یابی شده و درمان های لازم تجویز گردد.
- به عنوان کلام آخر باید بگوییم که با اینکه جوش یا آبسه به صورت یک برجستگی قرمز چرکی کوچک روی پوست ظاهر شده و به ویژه در هنگام لمس آنها باعث ایجاد درد می شود، در بیشتر مواقع مشکل جدی در نظر گرفته نمی شود و گاها خود به خود ظرف مدت زمان کوتاهی برطرف می گردد، اما اگر عفونت باکتریایی که باعث ایجاد جوش می شود به صورت کنترل نشده گسترش یابد ممکن است عوارضی ایجاد کند. بنابراین توصیه ما به شما این است که، اگر جوش یا آبسه شما به خودی خود ظرف یک یا دو هفته برطرف نشد، بهتر است حتما با پزشک خود مشورت کنید.