رگهای عنکبوتی به صورت رگها و خطوط باریک و به رنگهای آبی، بنفش و قرمز دیده میشوند. در واقع این رگ ها به شکل تار عنکبوت ظاهر میشوند و همین امر علت نامگذاری آنها به رگهای عنکبوتی است. در ادامه با ما همراه باشید تا به بررسی علت بروز این عارضه و راه های درمان یا کمرنگ کردن آنها بپردازیم.
علل:
وقتی دریچه‌های موجود در رگهای پا به خوبی کار نکنند، رگهای عنکبوتی بر روی پاها ظاهر میشود.
رگها، خون را به قلب بازمی گردانند تا از رگهای برگشت خون به عقب جلوگیری شود. آنها دارای یک دریچه یک طرفه هستند که به محض عبور خون از آن، بسته میشوند.
اگر این دریچه ضعیف شود و یا آسیب ببیند، ممکن است که در مسیر جریان خون به جهت درست ، اختلال ایجاد شود و در رگهای خونی اشباع شوند که در طول زمان میتواند منجر به برآمدگی در رگهای شاخه مانند و ایجاد رگهای عنکبوتی در آن ناحیه شوند.
رگهای عنکبوتی روی صورت، اغلب ناشی از ترکیدن رگهای خونی کوچک است. افزایش فشار خون یا آسیب ناشی از نور خورشید می تواند باعث این اتفاق شود.
رگهای عنکبوتی در مقابل رگ های واریسی
وریدهای عنکبوتی و وریدهای واریسی، اشکال مختلف یک بیماری هستند که نارسایی وریدی نامیده میشود. پدید آمدن این دو علایم بر روی پاها ناشی از ضعیف شدن یا آسیب دیدگی دریچه رگهاست. اگر چه این دو، علایم متفاوتی دارند.
رگهای عنکبوتی معمولا کوتاه و به صورت خط های باریکی هستند که ممکن است مسطح و یا کمی بر آمده باشند.آن ها اغلب به رنگ آبی ، قرمز یا بنفش هستند و اگرچه می توانند باعث ایجاد ناراحتی شوند ، اما اغلب اوقات بدون درد هستند.
رگ های واریسی بلند تر و عمیق تر از رگ های عنکبوتی هستند و اغلب اوقات ممکن است به شکل برجسته و یا پیچ در پیچ مانند ظاهر شوند که معمولا به رنگ سرخ مایل به زرد یا قرمز رنگ هستند.
بسته به شدت آن، رگهای واریسی ممکن است علایم گوناگونی داشته باشند. این علایم عبارتند از:
- درد
- خارش
- خونریزی
- ورم پا و یا مچ پا
- احساس درد و یا سنگینی در پاها
رگهای واریسی همچنین ممکن است باعث افزایش ریسک لخته خون و مشکلات گردش خون در افراد شود.
فاکتورهای خطر:
عواملی که می تواند ریسک ابتلای افراد به رگ عنکبوتی نوع پیشرفته بکند عبارتند از:
ژنتیک: بیش از ۹۰ درصد افرادی که این مشکل برایشان پیش می آید دارای سابقه ژنتیکی این بیماری در خانواده خود هستند.
بارداری: افزایش جریان خون در بدن به علاوه اضافه وزن ناشی از بارداری ، فشار مضاعفی را به رگهای پا می آورد. در برخی خانم ها ممکن است که این علایم بعد از تمام شدن دوران بارداریشان از بین برود ؛ اما برای بعضی از بانوان، این علایم از بین نمی روند و همیشگی هستند.
زن بودن : رگهای عنکبوتی در بین بانوان بیشتر دیده شده تا درآقایان.
سالخورده بودن : دریچه موجود در رگ ها به مرور زمان ضعیف تر می شوند. عضلات ماهیچه ساق پا که به رگ های پا کمک می کنند تا خون به سمت بالا پمپاژ شود ، ممکن است که به مرور زمان و در اثر سالخوردگی ضعیف شوند و کارایی خود را از دست دهند.
چاقی : داشتن اضافه وزن می تواند منجر به وارد آمدن فشار بر رگ های پا شوند.
هورمونها : وجود هورمون های کنترل بارداری و ایجاد یائسگی ، امکان ریسک ابتلا به رگ های عنکبوتی را افزایش می دهد ؛ زیرا هورمون استروژن ، منجر به تضعیف دریچه ای رگ میشوند.
نشستن و یا ایستادن طولانی مدت : وقتی افراد به مدت طولانی و چندین ساعته در جای خود می ایستند، رگهای پا به سختی خون را به سمت قلب پمپاژ می کند و میتواند باعث پدید آمدن چنین عارضه ای شود.
وجود لخته خون از قبل یا آسیب دیدگی رگ : این امر می تواند منجر به ایجاد آسیب دیدگی و ضعف دریچه ها شوند و و نتوانند کار خود را به خوبی انجام دهند.
وجود فشار مضاعف بر روی صورت : موقع سرفه ، عطسه و یا استفراغ ، فشار مضاعفی به روی صورت وارد میشود و در برخی بانوان نیز این رگ های عنکبوتی ممکن است به خاطر تحمل فشار زیاد به هنگام دنیا آوردن بچه ایجاد شود.
آسیب دیدگی ناشی از نور خورشید : اشعه فرابنفش موجود در نور خورشید ممکن است باعث آسیب رسانی به پوست شود که منجر به ایجاد شکستگی در رگ های خونی و یا ایجاد رگ های عنکبوتی مخصوصا بر روی ناحیه صورت شود.
درمان :
رگهای عنکبوتی اگرچه بدون ضررهستند ؛ اما در برخی افراد ممکن است باعث ایجاد ناراحتی شود و افراد را بر آن وادارد که به دنبال درمان آن باشند.
برای رفع عارضه رگ های عنکبوتی چند راه حل درمانی وجود دارد:
پوشیدن جوراب ساق بلند فشاری
این جوراب ها، به رگهای پا فشار وارد می کنند که منجر به بهبود جریان خون شده و از ایجاد عارضه های واریسی یا عنکبوتی جلوگیری میکند. این جورابها همچنین منجر به کاهش ورم پا و ریسک ایجاد لختگی خون در پاها می شوند.
انواع جوراب های ساق بلند فشاری:
ساپورت جوراب شلواری : این جوراب ها فشار کمی را در پاها ایجاد میکنند و در اکثر فروشگاه ها موجود هستند.
جوراب ساق بلند فشاری شیب دار: این نوع جوراب ها، فشاری ملایم در نواحی پا ، مچ پا و ماهیچه های ساق پا ایجاد می کنند.
جوراب ساق بلند طبی : این نوع جوراب ها بر ناحیه پا و انگشتان پا فشار وارد میکند و باید آن ها را به واسطه تجویز پزشک تهیه کرد. این نوع جوراب ها برای برخی افراد از جمله افراد مبتلا به انواع بیماری ها و نارسایی قلبی مناسب نیستند.
اسکلروتراپی و دستگاه مسدود کننده
اسکلروتراپی شامل تزریق مستقیم یک محرک به داخل ورید آسیب دیده است هنگامی که دیواره های رگ تحریک میشوند ، به هم می چسبند و مانع از جریان خون به ناحیه مورد نظر می شوند.
این روش درمانی منجر به کاهش ورم و کوچک شدن رگهای ناحیه واریسی میشود و با گذرزمان، این رگهای واریسی محو میشوند.
مشابه این روش، استفاده از دستگاه مسدود کننده است که در آن ماده ای به محل رگهای مورد نظر تزریق میشود. این ماده، ماده ای چسبنده است که مانع از تجمع خون در ناحیه پا میشود و به مرور زمان، عارضه رگ عنکبوتی و یا واریسی را درمان می کند.
لیزر درمانی :
دراین روش، برای درمان رگهای عنکبوتی از لیزرهایی استفاده میشود که کوچکتر از ۳ میلیمتر هستند و روش درمانی بسیار موثری برای درمان این عارضه است و بر روی نواحی متمرکز است که دچار عارضه رگهای عنکبوتی و لختگی خون شده اند.
روش لیزردرمانی نسبت به روش اسکلروتراپی و سیستم انسداد، حالت تهاجمی کمتری دارد ؛ چون در این روش، عمل تزریق صورت نمی گیرد.
عمل جراحی :
اگرچه این روش برای درمان رگهای واریسی میتواند موثر باشد، اما پزشکان برای درمان رگهای عنکبوتی، چنین روشی را پیشنهاد نمیدهند. به این علت که رگهای عنکبوتی بسیار کوتاه هستند و بنابراین اغلب به درمانهای کمتر تهاجمی بالا، پاسخ خوبی می دهند.
راههای پیشگیری :
استفاده از کرم ضد آفتاب : استفاده هر روزه از کرم ضدآفتاب به شما کمک می کند تا به خاطر قرارگرفتن در معرض نور خورشید، دچار عارضه رگهای عنکبوتی مخصوصا در ناحیه صورت نشوید و هنگامی که بیرون از منزل هستید حتما از کلاههای لبه دار ضدآفتاب و پیراهن آستین بلند استفاده کنید.
مراقب وزن خود باشید : این کار به شما کمک میکند تا فشار کمتری بر ناحیه رگهای پاهایتان وارد آید و جریان خون را به خوبی حفظ میکند.
پوشیدن جوراب های ساق بلند فشاری : اگر اعضای خانواده تان به این عارضه دچار شده‌اند و شما هم میترسید که به این عارضه دچار شوید، همیشه از جورابهای ساق بلند فشاری استفاده کنید تا از بروز چنین عارضه‌ای در پاهایتان جلوگیری کنید.
تحرک داشته باشید : از نشستن یا ایستادن طولانی مدت و بدون استراحت بپرهیزید. حدود هر نیم ساعت یکبار باید تحرکی داشته باشید.
از پوشیدن لباس های تنگ بپرهیزید : پوشیدن لباس های بسیار تنگ میتواند منجر به ایجاد فشار در نواحی کمر، پاها و لگن شود که مانع از جریان خون میشوند و میتوانند منجر به ایجاد لخته خون و رگ عنکبوتی شود.
زیاد در داخل آب گرم وان و یا سونا نمانید : بودن بیش از اندازه در معرض گرما، میتواند منجر به ورم کردگی و ایجاد انبساط در ناحیه رگهای پا شود.
محدود کردن مصرف الکل : نوشیدن الکل منجر به ایجاد حالت گر گرفتگی در ناحیه صورت و شکستگی رگها در برخی از افراد میشود.
به طورمنظم ورزش کنید : داشتن فعالیت فیزیکی منظم میتواند منجر به بهبود گردش خون و جلوگیری از تجمع خون در ناحیه پاها شود.
پاهای خود را به سمت بالا ببرید : وقتی نشسته و یا دراز کشیده‌ای ، پاهایتان را بالا نگه دارید، این کار مانع از تجمع خون در پایین پا میشود.
به متخصص پوست مراجعه کنید : امکان ابتلای افرادی با پوست حساس به این گونه عارضه‌ها بالاست. افراد مبتلا به آکنه پوستی برای درمان رگهای عنکبوتی، بهتر است به پزشک مراجعه کنند.
استفاده از محصولات پوشش دهنده بدن : ظاهر رگهای عنکبوتی برای بسیاری از افراد آزاردهنده و موجب دغدغه آنهاست. این دسته از افراد میتوانند از آرایش بدن یا پا، به طور موقت استفاده کنند. محصولات برنزه کننده نیز میتواند به این منظور به کار گرفته شود.
درمان خانگی رگ های واریسی:
۱– تمرینات ورزشی : ورزش منظم میتواند منجر به بهبود گردش خون در ناحیه پاها و حرکت خون جمع شده در ناحیه پاها میشود. ورزش همچنین باعث کاهش فشار خون و جلوگیری از ابتلا به عارضه رگهای واریسی میشود.
تمرینات با شدت کم به شما در درمان این عارضه کمک میکند و بر خلاف ورزشهای با شدت بالا، از کشیدگی عضلات جلوگیری میکند. ورزشهایی مانند شنا، پیاده روی، دوچرخه سواری و یوگا میتواند به شما کمک کند.
۲- استفاده از عصاره های گیاهی : یک مطالعه در سال ۲۰۰۶ نشان داده است که استفاده از گیاهانی مانند شاه بلوط هندی و آسکولوس هیپوکاستانوم، به شما در کاهش درد، خارش و سنگینی در ناحیه پا کمک کند
۳- تغییر در رژیم غذایی : خوردن غذاهای شور و پر نمک، باعث نگه داشتن آب بدن میشود.
مصرف غذاهایی با پتاسیم و فیبر بالا منجر به کاهش نگه داری آب در بدن میشود.
غذاهای پتانسیم دار مانند مانند:
- بادام و مغز پسته
- عدس و لوبیا سفید
- سیب زمینی
- سبزیجات برگ مانند
- مصرف ماهی هایی مانند سالمون و تن ماهی
غذاهای فیبر دار مانند:
- مغزها، دانه ها و حبوبات
- جو دوسر، گندم و کتان
- غذاهای غلات کامل
۴- مصرف غذاهای فلانوئید دار: استفاده ازغذاهای فلانوئید دار، باعث منقبص شدن رگهای واریسی و کاهش فشار خون میشود.
غذاهای فلانوئید دار:
- سبزیجات مانند : پیاز، فلفل دلمه ای، اسفناج و بروکلی
- میوه خانواده مرکبات و انگور، گیلاس ، سیب و بلوبری
- کاکائو
- سیر
۵- داروهای گیاهی : براساس مطالعات صورت گرفته در موسسه ملی سلامت، مصرف عصاره هسته انگور و روغن هسته انگور، منجر به کاهش ورم ناحیه پایین پا و علایم نارسایی مزمن وریدی میشود.
برای فردی که داروهای رقیق کننده خون تجویز شده است، باید از مصرف عصاره هسته انگور به عنوان مکمل غذایی خودداری کند؛ زیرا میتواند با دارو تداخل داشته باشد و خطر خونریزی را افزایش دهد.
۶- استفاده از کمپرس یخ :
کمپرس یخ را بر روی صورت و یا ناحیه‌ای از پایتان که دچار واریس شده است قرار دهید. این کار باعث انقباض خون و کاهش آثار ناشی از رگهای عنکبوتی میشود.
۷- ماساژ: ماساژ ملایم مناطق آسیب دیده میتواند به حرکت خون در رگها کمک کند و برای اثرگذاری بیشتر میتوانید از روغن ماساژهای ملایم یا مرطوب کننده استفاده کنید.