” به چشمان خود استراحت دهید و به جای خواندن به پادکست بالا گوش دهید… “
______________________________________________
هنر پاکسازی پوست در طی چندین هزار سال از شست و شوی ساده پوست تا تمرینی برای آرامش و بهبود سلامت و ظاهر پوست در سال های اخیر پیشرفت چشمگیری داشته است. صابون ها نیز به عنوان عامل اصلی پاکسازی اساسی با تغییر بسیاری از مواد مختلف و ترکیبات جدیدتر در آن، پیشرفت کرده اند. پاک کننده های صورت همراه با سایر اقدامات درمانی در اختلالات پوستی مانند آکنه، روزاسه، درماتیت آتوپیک و پوست حساس نقش مفیدی می توانند داشته باشند.
همه ما می دانیم که پاک کننده های صورت چه کاری انجام می دهند، یا تا حدودی فکر می کنیم که می دانیم! اما پاک کننده های صورت مانند دیگر کوکتل های شیمیایی پیچیده هستند. دانستن اینکه مواد پاک کننده بر روی پوست شما چگونه کار می کنند می تواند به شما کمک کند تا پیوستگی گسترده گزینه های پاک کننده را درک کرده و به شما این قدرت را می دهد تا پاک کننده مناسب پوست خود را به راحتی انتخاب کنید.
نحوه عملکرد پاک کننده های صورت
پاک کننده های صورت حاوی شوینده هایی به نام سورفاکتانت هستند که مواد و ذرات ناخواسته را از خارجی ترین لایه پوست پاک می کنند. این سورفاکتانت ها که از نظر قدرت و کارایی متفاوت هستند، با جذب چربی، آرایش، آلودگی و بقایای آن پوست را تمیز می کنند.
سولفاتها مواد رایج موجود در شامپوها، شوینده ها و بسیاری از صابون ها از مواد فعال بسیار موثر هستند، اما در حین حال می توانند چربی طبیعی پوست را از بین ببرند و باعث سفتی و خشکی صورت شوند. در نتیجه، بسیاری از شرکت های تولیدی محصولات مراقبت از پوست از مواد فعال کننده سطح خشن دور شده و مواد نرمتر را انتخاب می کنند.
برخی از پاک کننده ها حتی حاوی مرطوب کننده هستند و روش دو به یک را ارائه می دهند که یک انتخاب ایده آل برای پوست های خشک یا ترکیبی است.
در مورد روغن های پاک کننده چه می توان گفت؟
در سالهای اخیر تقریباً همه فکر می کردند که محصولات حاوی روغن های طبیعی فقط برای خشک ترین پوست مناسب است. اما این روزها تعداد بیشتری از علاقه مندان به زیبایی برای رفع طیف وسیعی از مشکلات پوستی به روغن های آرگان، جوجوبا و نارگیل روی می آورند.
روغن های پاک کننده اکنون از محبوب ترین گزینه های پاک کننده هستند. بنابراین این روغن ها چگونه عملکردی دارند؟!
روغن های طبیعی معمولاً دارای یک سورفکتانت ملایم هستند، دقیقاً مانند پاک کننده های سنتی. اما پاک کننده های مبتنی بر روغن های طبیعی تعادل رطوبت پوست شما را بازیابی می کنند.
برخی روغن ها همچنین می توانند به حل و فصل آلودگی و آوار پوست کمک کنند. به عنوان مثال تعدادی روغن در تمیز کردن ریمل مژه و آب و رطوبت موثر است و روغن های پاک کننده را به گزینه ای ایده آل برای افرادی که عاشق آرایش طولانی مدت هستند تبدیل می کند.
پاک کننده های پیشرفته صورت
پاک کننده های صورت باکتری ها، بقایا و چربی اضافی پوست را از بین می برند. تعدادی از پاک کننده ها مسافت بیشتری را طی می کنند تا مشکلات رایج پوست را با مواد اضافی برطرف کنند که به قرار زیر هستند:
پاک کننده های لایه بردار: بعضی اوقات ذرات ریز مانند پوسته نارگیل یا میکروبها به مواد پاک کننده اضافه می شوند تا از طریق مکانیکی سلولهای مرده پوست را از بین ببرند. سایر محصولات پاک کننده حاوی اسید گلیکولیک یا سایر لایه بردارهای شیمیایی است.
یک پاک کننده لایه بردار ممکن است نیاز به استفاده از اسکراب یا لایه برداری جداگانه را از بین ببرد. این پاک کننده های صورت برای استفاده یک یا دو بار در هفته ایده آل هستند. اگر پوست بسیار خشکی دارید، لایه بردارها می توانند تکه های مرده پوست را از بین ببرند، اما استفاده بیش از حد از آن می تواند چربی های طبیعی پوست شما را از بین ببرد و خشکی بیشتری ایجاد کند.
پاک کننده های آکنه: برخی از پاک کننده های پوست مستعد آکنه بدون مواد و چربی های تحریک کننده هستند. اما برخی دیگر به طور مستقیم آکنه را با موادی مانند پراکسید بنزوئیل یا اسید سالیسیلیک درمان می کنند.
پاک کننده های ضد آکنه در صورت استفاده زیاد و مکرر باعث خشکی و تحریک می شوند. با استفاده روزانه شروع کنید و سپس بر اساس تأثیراتی که روی پوست خود می بینید به تدریج فراوانی آن را افزایش دهید.
پاک کننده های سنتی
دانستن اینکه چه صابونی برای پوست شما مناسب است بسیار حائز اهمیت می باشد زیرا برخی پاک کننده های سنتی ممکن است ضرر بیشتری نسبت به سود داشته باشند.
بسته به انواع پاک کننده هایی که استفاده می کنید، شستن صورت معمولا باعث آسیب بیشتر می شود تا فایده‌ای داشته باشد. بیشتر این مشکل از نحوه آموزش شستن و احساسات ناشی از تمیزی ناشی می شود.
در گذشته، اغلب به ما گفته می شد که مراقبت از پوست خوب به معنای داشتن پوست سفت پس از شستشوی مناسب است. با دستیابی به این هدف، ما مطمئناً فهمیدیم که همه آلودگی ها و چربی های تند و زننده ای را که می توانند منافذ پوست ما را مسدود کنند، از بین برده ایم. سپس ما با استفاده از یک قابض خوب اطمینان حاصل می کردیم که اثری از روغن یا پوست مرده باقی نمانده است!
این روال معمول روی کاغذ کاملاً خوب به نظر می رسد اما روزی فرا می رسد که ما متوجه می شویم که پوست ما نه تنها سفت بلکه خشک، خارش دار و ملتهب است. اکنون زمان آن فرا رسیده است که بازنگری تفکر خود را شروع کرده و نگاهی سخت و دقیق به نحوه تأثیر صابون بر روی پوست داشته باشیم.
نحوه عملکرد صابون روی پوست
صابون ها و پاک کننده های صورت برای از بین بردن آلودگی ها، سبوم عرق و چربیهای اضافی پوست ساخته شده اند. آنها این کار را با استفاده از سورفاکتانت ها، عوامل شیمیایی که اطراف آلودگیها را احاطه کرده است، حل می کنند و آب را برای شستشوی آنها آسان تر می کند، همچنین با از بین بردن سلولهای مرده از اپیدرم (بیرونی ترین لایه پوست) به روند لایه برداری طبیعی پوست کمک می کنند.
سورفاکتانت ها عملکردهای مختلفی دارند: آنها به عنوان شوینده ها، مواد خیس کننده، مواد کف کننده، عوامل تهویه، امولسیون کننده ها و مواد حل کننده عمل می کنند. علاوه بر صابون ها و پاک کننده های صورت، سورفاکتانت ها را می توان در لوسیون ها، عطر، شامپو و بسیاری دیگر از محصولات مو و بدن نیز پیدا کرد.
در حالی که سورفاکتانت های موجود در صابون به این دلیل است که پوست به کمک آن می تواند احساس شادابی و تمیز کند، اما همیشه اینطور نیست.
برخی از سورفاکتانت ها اثر نامطلوبی بر روی خارجی ترین لایه اپیدرم (به نام لایه شاخی) ایجاد می کنند که نه تنها باعث خشکی، قرمزی و تحریک می شود بلکه عملکرد طبیعی سد پوست را تضعیف می کند و با این کار سموم، باکتری ها و سایر مواد ناسالم قادر به نفوذ به عمق پوست هستند و در آنجا می توانند به مدت طولانی اقدام به آسیب رسانی پوست کنند.
صابون چگونه بر زیست شناسی پوست تأثیر می گذارد؟!
لایه شاخی پوست از لایه هایی از کراتینوسیت های مرده یا سلول های پروتئینی تشکیل شده است که به طور مداوم در حال ریختن است. هنگامی که یک لایه از سلولهای کراتینوسیت به خارجی ترین لایه رسید، آنها به سلولهای قرنیه تبدیل می شوند و زمانی که این اتفاق می افتد، سلول هسته و سیتوپلاسم خود را از دست می دهد و خشک می شود، سورفاکتانت ها به این پروتئین ها متصل شده و بیش از حد هیدراته می شوند و باعث تورم آنها می شود.
تورم به مواد پاک کننده اجازه می دهد تا به راحتی در لایه های عمیق پوست نفوذ کنند، جایی که می توانند با انتهای عصب و سیستم ایمنی بدن ارتباط برقرار کنند و منجر به خارش و تحریک شوند، علاوه بر این، با تبخیر آب از پوست سلولهای قرنیه حتی بیش از هر زمان دیگری خشک می شوند زیرا مواد فعال کننده سطح به طور موثر عامل مرطوب کننده طبیعی (NMF) پوست را سست می کنند.
لایه شاخی همچنین حاوی لیپیدهایی است که به پوست در حفظ رطوبت کمک می کند. در حالی که هنوز اثر دقیق پاک کننده های صورت بر روی این سلولهای چربی کاملاً مشخص نیست، اما اعتقاد بر این است که سورفاکتانتها می توانند در این بین قرار بگیرند و لایه های چربی را مختل کنند. اینها سلولهای چربی هستند که اطراف همه سلولها را احاطه کرده و مانع محافظتی می باشند.
وقتی این اتفاق می افتد، سلول ها نفوذ پذیرتر شده و آسیب پذیرتر می شوند. سورفاکتانت ها همچنین می توانند به ساختارهای چربی آسیب برسانند و باعث کاهش چربی در لایه های خارجی پوست شوند.
سورفاکتانت ها به طور کلی به دو دسته تقسیم می شوند: سورفاکتانت های پایه صابون و سورفاکتانت های مصنوعی و پایه شوینده (که به آنها ساندیت نیز می گویند).
سطح پاک کننده های مبتنی بر صابون حدود ۱۰ هستند و این باعث می شود که آنها قلیایی تر (دارای pH 7 یا پایین تر) باشند. سطح بالای pH با به خطر انداختن PH طبیعی پوست ۵٫۵ باعث تحریک می شود.
نکات مهم در پاک کردن صورت
انتخاب یک پاک کننده مناسب برای صورت کاری سخت و طاقت فرسا نیست، اما گاهی اوقات به دلیل عدم شناخت و آگاهی اینگونه به نظر می رسد. به عنوان یک قاعده سرانگشتی، معمولاً بهتر است که استفاده از صابون سنتی را کنار بگذارید، مخصوصاً اگر پوست خشک یا حساسی دارید.
پاک کننده های مایع صورت و شستشوی بدن معمولاً گزینه های بهتری هستند زیرا تمایل به PH کمتری دارند و اغلب حاوی مرطوب کننده هایی به نام نرم کننده هستند که می توانند خشکی صابون های سنتی را خنثی کنند.
مرطوب کننده های نرم کننده حاوی مواد انسدادی یا رطوبت ساز هستند که مشکل از دست دادن آب پوست را کاهش می دهند و به مرطوب نگه داشتن لایه شاخی کمک می کنند.
هنگام شستشو از آب گرم خودداری کنید و سعی کنید پوست را برای مدت طولانی خیس نکنید زیرا این عمل فقط با از بین بردن بیشتر عامل مرطوب کننده طبیعی پوست، خشکی را افزایش می دهد.
پس از اتمام کار، پوستتان را با ملایمت و بدون مالش شدیدکاملاً خشک کنید و در پایان، هرچه با پوستتان با ملایمت بیشتری برخورد کنید، به آن کمک می کنید تا نرمی، انعطاف پذیری و رطوبت طبیعی خود را حفظ کند.
برای کمک به حفظ نرمی و رطوبت پوست، به خصوص پس از حمام یا دوش آب گرم یک لایه سبک از کرم یا لوسیون مرطوب کننده به پوست اضافه کنید و اگر قصد رفتن به خارج از منزل را دارید حتما یک ضد آفتاب خوب استفاده کنید؛ به قول معروف پیشگیری همیشه بهتر از مداواست!